คำถาม-คำตอบ ที่พบบ่อย เรื่องการปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ.2565

การดำเนินการตามพระราชบัญญัติ การปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. ๒๕๖๕

ครั้งที่ ๑ : วันพุธที่ ๒๑ ธันวาคม ๒๕๖๕ เวลา ๑๕.๓๐ – ๑๖.๓๐ น. ผ่านระบบออนไลน์

คำตอบ
หมายถึงระบบการปฏิบัติงานภายในต่าง ๆ ที่จัดไว้/มีไว้เพื่อให้เจ้าหน้าที่สามารถปฏิบัติงานได้โดยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ เช่น การลา/การจองรถโดยไม่ต้องเขียนเอกสาร ระบบประชุมออนไลน์ต่าง ๆ ที่ไม่ได้มาประชุมแบบ Onsite ไลน์ของหน่วยงาน อีเมลที่เป็นโดเมนหน่วยงาน เป็นต้น

คำตอบ
จังหวัดสามารถจัดทำประกาศได้โดยมีข้อมูลช่องทางอิเล็กทรอนิกส์สำหรับประชาชนติดต่อหน่วยงานส่วนภูมิภาคทุกหน่วยที่อยู่ในบังคับบัญชาของผู้ว่าราชการจังหวัด ซึ่งลงนามโดยผู้ว่าราชการจังหวัด ทั้งนี้ การประกาศดังกล่าวจะมีข้อมูลช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ของหน่วยงานส่วนกลางที่ตั้งอยู่ในภูมิภาคในพื้นที่จังหวัดนั้นด้วยก็ได้ เพื่ออำนวยความสะดวกและสร้างการรับรู้ช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ของหน่วยงานในพื้นที่จังหวัดนั้นให้กับประชาชน

คำตอบ 

มาตรา ๑๐ วรรคแรก ใช้คำว่า “ช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ที่หน่วยงานของรัฐประกาศกำหนด” ดังนั้น ในกรณีของ กทม. จึงต้องมีประกาศที่ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครกำหนดช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ของหน่วยงานในสังกัด กทม. ที่ครบถ้วนฉบับหนึ่ง

สำหรับกรณีหน่วยงานย่อยต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นสำนักงานเขต โรงพยาบาลหรือโรงเรียนในสังกัด ฯลฯ ไม่มีข้อจำกัดหรือข้อห้ามใดที่จะไปออกประกาศของตนเอง เช่น ประกาศช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ของโรงพยาบาลกลางที่นำลงเผยแพร่ในเว็บไซต์ของโรงพยาบาลเอง (แต่อีเมลหรือช่องทางต้องตรงกับประกาศหลักที่หัวหน้าหน่วยงานต้นสังกัดประกาศกำหนด)

ทั้งนี้ ในการจัดทำประกาศ/คำสั่งตามมาตรา ๑๐ และ ๑๖ จะเป็นไปตามมาตรา ๒๐ วรรคแรก ซึ่งต้องจัดทำประกาศให้แล้วเสร็จภายใน ๙๐ วันนับแต่วันที่คณะรัฐมนตรีมีมติกำหนดตามมาตรา ๖

อย่างไรก็ตาม หากหน่วยงานไม่ได้ออกประกาศ/คำสั่งตามมาตรา ๑๐ และ ๑๖ จะเป็นไปตามมาตรา ๒๐ วรรคสอง กล่าวคือ ประชาชนจะยื่นเรื่องหรือติดต่อมายังหน่วยงานนั้นทางช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ใดก็ตามที่หน่วยงานนั้นใช้อยู่ได้ทั้งหมด เช่น อีเมล เว็บไซต์ ไลน์ เฟซบุ๊ก ระบบ โปรแกรม หรือแอปพลิเคชันอื่นใด และการยื่นหรือส่งเรื่องติดต่อมายังช่องทางดังกล่าวนั้นชอบด้วยกฎหมายตามมาตรา ๗ วรรคหนึ่ง หากหน่วยงานไม่ดำเนินการตามคำขอหรือการติดต่อจึงมีความผิดตามกฎหมาย

ดังนั้น ทุกหน่วยงานจึงควรเร่งออกประกาศช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ตามมาตรา ๑๐ วรรคหนึ่ง เพื่อป้องกันมิให้เกิดปัญหา ความเสี่ยง และความวุ่นวายดังกล่าว และในกรณีคำสั่งเรื่องระบบการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่สามารถดำเนินการตามประกาศตามมาตรา ๑๐ ด้วยเช่นกัน

คำตอบ
หน่วยงานสามารถกำหนดได้ว่าจะใช้อีเมลใดเป็นอีเมลกลางสำหรับเป็นช่องทางให้ประชาชนติดต่อ/ยื่นเรื่องมายังหน่วยงาน ซึ่งหากไม่จัดทำประกาศตามมาตรา ๑๐ จะถือว่าทุกอีเมลของหน่วยงานสามารถใช้เป็นช่องทางสำหรับประชาชนติดต่อราชการได้ตามมาตรา ๒๐ วรรคสอง

คำตอบ

สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน) หรือ สพร. ร่วมกับสำนักงาน ก.พ.ร. สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาและสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.)
จะเป็นผู้จัดทำวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์เพื่อเสนอคณะรัฐมนตรีสำหรับประกาศตามมาตรา ๑๙

คำตอบ

จังหวัดสามารถจัดทำประกาศได้โดยมีข้อมูลช่องทางอิเล็กทรอนิกส์สำหรับประชาชนติดต่อหน่วยงานส่วนภูมิภาคทุกหน่วยที่อยู่ในบังคับบัญชาของผู้ว่าราชการจังหวัด ซึ่งลงนามโดยผู้ว่าราชการ ๓ จังหวัด ทั้งนี้ การประกาศดังกล่าวจะมีข้อมูลช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ฯ ของหน่วยงานส่วนกลางที่ตั้งอยู่ในภูมิภาคในพื้นที่จังหวัดนั้นด้วยก็ได้เพื่ออำนวยความสะดวกและสร้างการรับรู้ช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ฯของทุกหน่วยงานในพื้นที่จังหวัดนั้นให้กับประชาชน

คำตอบ

การประกาศช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ของจังหวัด สามารถรวบรวมงานการขออนุญาตของราชการส่วนกลางและราชการส่วนท้องถิ่น ที่อยู่ในพื้นที่จังหวัดได้ เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับประชาชน

คำตอบ

หน่วยงานต้องจัดทำประกาศที่ลงนามโดยหัวหน้าหน่วยงานตามมาตรา ๑๐ ประกอบ ๒๐
และสามารถสื่อสารช่องทางการติดต่อหน่วยงานดังกล่าวผ่านหน้าเว็บไซต์ของหน่วยงาน

คำตอบ

หากช่องทางในการติดต่อเจ้าหน้าที่และช่องทางในการยื่นคำขอเป็นคนละช่องทางกัน ควรระบุทุกช่องทางเพื่ออำนวยความสะดวกแก่ประชาชน

คำตอบ

ปัจจุบันยังไม่มี mentor รายกรม รายกระทรวง ซึ่งหน่วยงานสามารถจัดทำประกาศโดยปรับจากตัวอย่างที่ได้มีการเผยแพร่ให้เหมาะสมกับบริบทและการให้บริการของหน่วยงาน
โดยพึงระลึกถึงวัตถุประสงค์ในการจัดทำประกาศซึ่งเป็นไปเพื่ออำนวยความสะดวกแก่ประชาชนเป็นสำคัญ

ดังนั้นหน่วยงานสามารถจัดทำประกาศโดยอาจวิเคราะห์ตาม Customer Journey ของผู้รับบริการกลุ่มต่าง ๆ หรือ Design Thinking ซึ่งอาจทำให้หน่วยงานสามารถออกแบบช่องทางสำหรับประชาชนติดต่อหน่วยงานได้ชัดเจนยิ่งขึ้น

คำตอบ

แม้หน่วยงานจะมีการประกาศอีเมลกลางตามระเบียบสารบรรณอิเล็กทรอนิกส์อยู่แล้วแต่ยังจำเป็นต้องจัดทำประกาศช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ตามมาตรา ๑๐ ของพระราชบัญญัติฯ นี้ โดยขอให้มีการสำรวจช่องทางทั้งหมด และระบุในประกาศนี้เพื่อให้ประชาชนรับทราบว่าสามารถติดต่อหรือขอรับบริการจากหน่วยงานได้จากช่องทางไหนได้บ้าง (หากมีช่องทางแต่ไม่ประกาศตามมาตรา ๑๐ อาจส่งผลให้ประชาชนสามารถยื่นคำขอผ่านทุกช่องทางที่เป็นอิเล็กทรอนิกส์ของหน่วยงาน ซึ่งถือคำขอนั้นชอบด้วยกฎหมายตามที่ระบุในมาตรา ๒๐ วรรคสองได้)

คำตอบ

หน่วยงานที่ประสงค์จะลงทะเบียนอีเมล สามารถประสาน สพร. ที่หมายเลขโทรศัพท์ ๐๒ ๖๑๒ ๖๐๖๐ หรือ ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ saraban@dga.or.th และ dcc_division@dga.or.th

สำหรับในการจัดทำประกาศ/คำสั่งตามมาตรา ๑๐ และ ๑๖ จะเป็นไปตามมาตรา ๒๐ วรรค ๑ ซึ่งต้องจัดทำประกาศให้แล้วเสร็จภายในเก้าสิบวันนับแต่วันที่คณะรัฐมนตรีมีมติกำหนดตามมาตรา ๖ หมายความว่าหน่วยงานมีเวลาในการจัดทำประกาศ ๒๔๐ วัน + ๙๐ วัน

อย่างไรก็ตาม หากหน่วยงานไม่ได้ออกประกาศ/คำสั่งตามมาตรา ๑๐ และ ๑๖ จะเป็นไปตามมาตรา ๒๐ วรรคสอง กล่าวคือประชาชนจะยื่นเรื่องหรือติดต่อมายังหน่วยงานนั้นทางช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ใดก็ตามที่หน่วยงานนั้นใช้อยู่ได้ทั้งหมด เช่น อีเมล เว็บไซต์ ไลน์ เฟซบุ๊ก และระบบ โปรแกรม หรือแอปพลิเคชันอื่นใดของหน่วยงานทุกช่องทางทั้งหมด และการยื่นหรือส่งเรื่องติดต่อมายังช่องทางดังกล่าวนั้นชอบด้วยกฎหมายตามมาตรา ๗ วรรคหนึ่งทั้งหมด หากหน่วยงานไม่ดำเนินการตามคำขอหรือการติดต่อจึงมีความผิดตามกฎหมาย

ดังนั้น ทุกหน่วยงานจึงควรเร่งออกประกาศช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ตามมาตรา ๑๐ วรรคหนึ่ง
เพื่อป้องกันมิให้เกิดปัญหา ความเสี่ยง และความวุ่นวายดังกล่าว ในกรณีคำสั่งเรื่องระบบการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ก็เช่นกัน

คำตอบ

คำถามไม่ชัดเจนว่าตรวจสอบรายชื่อของอะไร หากหมายถึงการตรวจสอบรายชื่อไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์

หน่วยงานสามารถตรวจสอบการลงทะเบียนอีเมลของตนเองได้จากเว็บไซต์ของ
สพร. ที่ https://www.dga.or.th/document-sharing/dga-3263/mailgothai/ หรือ DGA Contact Center

โดยหากปรากฏชื่ออีเมลของหน่วยงาน หมายถึง หน่วยงานได้ลงทะเบียนอีเมลไว้เรียบร้อยแล้ว

คำตอบ

หากกระทรวงระบุช่องทางการติดต่อของกรมในประกาศ ก็จะมีผลไปถึงระดับกรมด้วย ทั้งนี้ ช่องทางดังกล่าวที่ประกาศจากกระทรวงต้องเป็นข้อมูลเดียวกับช่องทางที่ประกาศจากกรม

คำตอบ

สามารถดำเนินการได้ โดยจะต้องมีประกาศที่อธิการบดีกำหนดช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ของหน่วยงานในสังกัดที่ครบถ้วนฉบับหนึ่ง

สำหรับกรณีหน่วยงานย่อยต่างๆ รพ. รร. ฯลฯ ในสังกัด ไม่มีข้อจำกัดหรือข้อห้ามใดที่จะไปออกประกาศของตนเองแต่อย่างใด เช่น ประกาศช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ของโรงพยาบาลที่นำลงเผยแพร่ในเว็บไซต์ของ รพ. เอง (แต่อีเมลหรือช่องทาง ต้องตรงกับประกาศหลักที่อธิการบดีลงนาม จะแตกต่างกันมิได้)

คำตอบ

หากอีเมลดังกล่าวได้ลงทะเบียนกับ สพร. เรียบร้อยแล้ว สามารถใช้อีเมล .in.th ได้

คำตอบ

สามารถดำเนินการได้หลายรูปแบบขึ้นอยู่กับการบริหารภายในหน่วยงานว่าการประกาศในลักษณะใดจะอำนวยความสะดวกประชาชนได้เหมาะสมที่สุด เนื่องจากเมื่อประชาชนยื่นคำขอพร้อมเอกสารที่ครบถ้วนมาทางช่องทางที่หน่วยงานประกาศแล้ว ให้ถือว่าหน่วยงานได้รับคำขอตามวันและเวลาที่คำขอนั้นเข้าสู่ระบบ

หากหน่วยงานประกาศช่องทางกลางเพียงช่องทางเดียวและสามารถคัดกรองและส่งเรื่องไปยังหน่วยงานผู้รับผิดชอบได้ภายในระยะเวลาที่กำหนดในคู่มือประชาชนก็สามารถดำเนินการได้

คำตอบ

สามารถตรวจสอบใบอนุญาตหรือเอกสารด้วยวิธีการเดียวกับที่ท่านตรวจสอบเอกสารที่ได้รับมาเป็นกระดาษ และหน่วยงานต้องจัดทำฐานข้อมูลสำหรับเปิดเผย/ตรวจสอบการอนุญาตที่ได้ดำเนินการไปแล้วตามมาตรา ๑๓ (๒) และมาตรา ๒๑

คำตอบ

มาตรา ๑๓ “ในกรณีที่กฎหมายกำหนดให้ผู้รับอนุญาตต้องแสดงใบอนุญาตไว้ในที่เปิดเผย” หมายถึง ข้อมูลใบอนุญาตดังกล่าวสามารถแสดงในที่เปิดเผยได้ โดย (๒) ผู้อนุญาตต้องเปิดเผยการอนุญาตที่ได้ดำเนินการไปแล้วให้ประชาชนสามารถตรวจสอบผ่านช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ได้โดยสะดวก โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย โดยการเปิดเผยข้อมูลดังกล่าว อย่างน้อยต้องมีรายการที่ปรากฏอยู่ในใบอนุญาตเช่นเดียวกับใบอนุญาตในรูปแบบกระดาษ

คำตอบ

หากหมายถึงประกาศวิธีการแสดงใบอนุญาตโดยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ตามมาตรา ๑๓ (๑) หากหน่วยงานผู้อนุญาตเป็นระดับกรม กรมต้องจัดทำประกาศดังกล่าว หากหน่วยงานผู้อนุญาตเป็นจังหวัด จังหวัดต้องจัดทำประกาศดังกล่าว

คำตอบ

ต้องประกาศในราชกิจจานุเบกษา โดยสามารถประสานสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี เพื่อดำเนินการดังกล่าว ทั้งนี้ ตั้งแต่วันที่ ๑๐ มกราคม ๒๕๖๖ เป็นต้นไป

คำตอบ

หากสามารถยื่นคำขอล่วงหน้า และนัดหมายผู้ยื่นมาในภายหลังเพื่อสอบสวน พิมพ์มือตรวจประวัติอาชญากรรม ตรวจสอบพฤติการณ์ใด ๆ ก็ไม่ต้องขอยกเว้นตามมาตรา ๗ โดยขั้นตอนการยื่นคำขอสามารถยื่นด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ล่วงหน้าได้

คำตอบ

การกำหนดให้มาดำเนินการต่อหน้าเจ้าพนักงาน หากเป็นกระบวนการที่ไม่เกี่ยวข้องกับการยื่นคำขออนุญาตหรือนำส่งเอกสารหลักฐาน จะไม่สามารถขอยกเว้นได้ตามมาตรา ๗

คำตอบ

หากหน่วยงานมีอีเมลกลางสำหรับประชาชนติดต่อหน่วยงาน/หน่วยงานติดต่อระหว่างกันอยู่แล้ว ไม่ต้องลงทะเบียนเพิ่มเติม

คำตอบ

หน่วยงานสามารถตรวจสอบการลงทะเบียนอีเมลของตนเองได้จากเว็บไซต์ของ สพร.
ที่ จดหมายอิเล็กทรอนิกส์ของแต่ละหน่วยงานเพื่อรับและส่งหนังสือระหว่างหน่วยงาน - สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน) สพร. หรือ DGA หรือ DGA Contact Center

โดยหากปรากฏชื่ออีเมลของหน่วยงาน หมายถึง หน่วยงานได้ลงทะเบียนอีเมลไว้เรียบร้อยแล้ว ไม่ต้องลงทะเบียนเพิ่มเติม

คำตอบ

หน่วยงานสามารถศึกษาแนวทางการใช้งานอีเมลได้จากระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยงานสารบรรณ (ฉบับที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๖๔ ซึ่งได้มีการกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการปฏิบัติในการรับส่งและเก็บรักษาข้อมูลข่าวสารและหนังสือราชการโดยไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ไว้ในภาคผนวก ๗

คำตอบ

ETDA อยู่ในระหว่างการกระบวนการออกแบบหลักสูตร ซึ่งคาดว่าจะมีการจัดอบรมให้แกหน่วยงาน โดยจะมีการประชาสัมพันธ์ให้รับทราบในภายหลัง

คำตอบ

การมอบอำนาจในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ เบื้องต้น ETDA ได้มีการจัดทำข้อเสนอแนะเรื่อง การจัดทำเอกสารมอบอำนาจอิเล็กทรอนิกส์แล้ว ว่ารูปแบบเป็นอิเล็กทรอนิกส์ที่ไม่ใช่บนกระดาษจะต้องมีข้อมูลขั้นต้นประกอบด้วยอะไรบ้าง ซึ่ง ETDA อยู่ในระหว่างการกำหนดแนวทางปฏิบัติสำหรับการนำไปใช้ในเชิงของ Implementation